Geschiedenis

Fa. F. Merkelbach & Co. Spoelenfabriek en Stoomhoutdraaierij, later “Merkelbach B.V.”, meubel- en houtwarenfabriek.

Na het overlijden van Hendricus Merkelbach, alias Driekske de Smet , op 26 maart 1864  startte zijn zoon Francis aan de Dorpsstraat een smederij voor eigen rekening, waarbij de grondslag werd gelegd voor de huidige fabriek.
Franske de Smet, zoals hij in het dorp werd genoemd, bekwaamde zich in zijn vakgebied met vlijt, energie en doorzettingsvermogen via tal van werkplaatsen in Nederland, België en Duitsland. In zijn woonhuis is tevens de smederij ondergebracht.

Naast zijn werk als grof- en hoefsmid bestond het smeedwerk ook voor een deel uit het vervaardigen van ijzeren weefspoelen.
Geleidelijk aan kreeg Frans meer klanten en werd er ook geleverd aan textielfabrieken.
Omdat wegens vaktechnische redenen (gewicht en snelheid) de weverijen reeds voor 1870 overschakelen van ijzeren op houten weefspoelen speelt Frans onmiddellijk hierop in door de aanschaf van een houtdraaibank waarop hij dan naast spoelen ook andere weverijbenodigdheden maakt en tevens de mogelijkheid krijgt tot het maken van stoelen om de economische schommelingen beter te kunnen weerstaan.

Door de uitbreidingen in de textielindustrie krijgt Frans steeds meer werk, met als gevolg dat er in 1870 al een echte fabriek ontstaat die spoelen levert tot in Twente toe.
Omdat er eind zeventiger jaren dringend behoefte aan meer werkruimte komt, bouwt Frans in 1880 tegenover zijn woonhuis een nieuwe smederij. Niet lang daarna koopt hij bij machinefabriek Begemann in Helmond een complete inrichting om weefspoelen te maken.

Voor de aandrijving van machines en draaibanken wordt gebruik gemaakt van een stoommachine.
Omstreeks 1870/1880 wordt zoals uit de bedrijfscorrespondentie blijkt al veel handel gedreven met het buitenland, hoofdzakelijk met Duitsland, België en Engeland.
In 1889 werkt men met 10 personen waaronder de vier zonen van de oprichter. Frans en zijn oudste zoon Hendricus staan als “spoelenmakers”te boek.
In 1892 wordt het hoofdgebouw van de fabriek gebouwd, waarin tevens het kantoor is ondergebracht. De productie nam zo toe, dat er in grote kwanta weefspoelen en weverijbenodigdheden tot volle tevredenheid afgeleverd werden.

Het assortiment is inmiddels uitgebreid met alle mogelijke andere houten artikelen,  zoals beugelballen  en biljartballen, trapbalusters, vaatstoppen, molenstaven, tafelpoten, deurkrukken, knoppen en aanverwante artikelen, alle soorten stoom- en handspoelen, schietjes, weverijbenodigdheden hoe dan ook, massahoutdraaiwerk, stoelen etc. etc.

In 1898 start men met houtzagerij voorzien van een bomenzaag, dit om de aangekochte bomen zelf beter en sneller te kunnen verwerken tot bijv. stoelen.

Naast de normale Brabantse tafels en stoelenfabricage is intussen ook een nieuwe specialiteit ontstaan in de vorm van Hollandse en Amerikaanse tuinstoelen welke toen erg  “in” waren.

In 1911 vindt ten behoeve van de productie van stoelen weer een uitbreiding van de fabriek plaats door aanbouw van een stoelenfabriek.
In dit jaar wordt een aanvang gemaakt met de aanleg van elektrische verlichting. Tevens krijgt de fabriek als eerste in Lieshout een telefoonaansluiting met als nummer: 1.

Op 17 juni 1915 wordt de zaak vereerd met een koninklijk bezoek van Prins Hendrik, die tijdens een rondleiding door de fabriek speciale interesse toont in de vervaardiging van de verschillende producten zoals spoelen, vogelbroeinesten, deurkrukken, oud-Brabantse en oud-Hollandse tafels en stoelen en de fabricage van schopstelen voor het Nederlandse leger.
Voor zijn dochtertje prinses Juliana krijgt de prins een kinderstoeltje met voetenbankje aangeboden.
Enkele dagen later bedankt de adjudant van de prins nog eens speciaal voor de aangeboden geschenken en roemt de afwerking van de stoelen.

Op 6 juni 1946 verrast Prinses Juliana de firma met een kort bezoek en keert, net als haar vader destijds, met enkele kinderstoeltjes huiswaarts.

Op 30 augustus 1919 overlijdt “Franske de smet”, de oprichter/directeur van het bedrijf  dat sindsdien voortgezet wordt door zijn nazaten in de 5e generatie.
In 2007 heeft Henk Merkelbach, na een diensttijd van ruim een halve eeuw, de zaak overgedragen aan zijn  zoon Geert-Willem..

In 2007 is het oude pand aan de Dorpsstraat verlaten en is een modern pand gerealiseerd op het nieuwe industrieterrein “de Stater” in Lieshout (gemeente Laarbeek).